Carlijn Mens | Roadside
'wat is de werkelijkheid van een schaduw? ze is er en ze is toch niet. schaduw heeft geen materie. ze heeft materie en licht nodig, dan is het er. de schaduw is het resultaat van een proces waaraan we deelhebben.'
(uit een tekst van herman de vries over het werk van Carlijn Mens, 2011)
In een periode van meer dan tien jaar heeft Carlijn Mens de schaduw tot het belangrijkste onderwerp in haar oeuvre gemaakt. De schaduw vindt Carlijn interessanter nog dan het 'origineel' en zeker wanneer de zon de lichtbron is, zal de schaduw meebewegen met de zon en ook die beweging maakt de kunstenaar verbluffend zichtbaar op het tekenpapier. Ze moet snel werken om de schaduwen van boom of plant met houtskool vast te leggen, de beweging als het ware fixeren.
Het bos en de duinen bij Schoorl, tot voor kort haar woonomgeving, heeft ze op deze wijze 'geportretteerd'. De verwoestende bosbranden van enkele jaren geleden hebben hun sporen - en schaduwen - achtergelaten. Carlijn heeft ze vastgelegd in haar reeks 'Preserved Places'. Dat deed ze ook op bezoek bij collega-kunstenaar herman de vries, zero-kunstenaar van het eerste uur, in zijn eigen biotoop, de Steigerwald in het Duitse Frankenland.
Bepaald dramatisch was Carlijns studie 'Faith, Fear, Face', naar aanleiding van het tragische lot van 58 Chinese vluchtelingen in een scheepscontainer in Dover, een schokkende gebeurtenis die in 2000 alle nieuwsmedia beheerste. In het verduisterde souterrain van het GEM in Den Haag exposeert ze in 2011/12 de meterslange, wand vullende schaduwtekeningen van gestapelde kratten en menselijke gestalten in een container. Alsof we meekijken naar de röntgenopnamen van de douaniers die de lugubere vondst destijds deden.
Begin 2018 wordt Carlijn uitgenodigd enige weken te wonen en te werken in het Van Gogh-huis in Zundert. Daar, in de oude kosterswoning bij het kerkje van Dominee Van Gogh en op een steenworp afstand van Vincents geboortehuis, zet Carlijn haar studie voort naar haar favoriete onderwerp: licht-vorm-schaduw.
Ditmaal zijn het de strukturen van de oude bomen rond het atelier en op het ernaast gelegen kleine kerkhof, waarvan ze de schaduwen vangt op haar tekenpapier. Letterlijk in de voetsporen van haar illustere voorganger en met hem delend de liefde voor de natuur in het algemeen en de boom in het bijzonder.
En nu, in het voorjaar van 2018, is Carlijn Mens met haar gezin weer teruggekeerd naar haar geboortestreek in de omgeving van Gorinchem. Tussen de appelboomgaarden en de hoge rivierdijken en met uitzicht op slot Loevestein, werkt ze met veel energie aan haar reeks 'Preserved Places'. Hier is het de schaduw van appelbloesem in haar uitgestrekte boomgaard en die van voorjaarsbloemen in het talud van de rivierdijk en langs de kant van de weg die resulteren in "ROAD SIDE".
Paul van Rosmalen, Amsterdam, april 2018
