Ronald Zuurmond | Schilderijen en werk op papier
"Ik weet het niet", zegt hij met zachte stem, "het is altijd zoeken, twijfel". Zijn tijdelijke, sobere atelier in Tilburg maakt het ook niet eenvoudiger de antwoorden te vinden. Of toch wel ?
Ronald Zuurmond zou je een klassiek schilder kunnen noemen. Dat wil zeggen; verf en natuur. De natuur, het naturalistische als vertrekpunt; verf, penselen, linnen en papier als materiaal. In dat atelier komt de natuur niet vanzelf binnen. Eén raam geeft zicht op een blinde muur. Licht is er wel; beeld - laat staan voorbeeld - is er niet. Schilderen rechtstreeks naar de natuur is er niet bij voor hem. Giorgio Morandi (1890-1964), de beroemde schilder uit Bologna, had weliswaar niet veel meer nodig dan dat: uitzicht op een blinde muur die hij dan ook - naast zijn vermaarde stillevens - veelvuldig schilderde. Bij Zuurmond werkt dat anders. Hij verzamelt beelden in zijn hoofd. Beelden, afkomstig uit de wereld buiten het atelier. Uit de literatuur, het tijdschrift of de krant, televisie of film. De beelden worden door de kunstenaar gefilterd en ontdaan van niet van belang zijnde details. Of juist aangevuld met details die wél terzake doen. Maar altijd weer die onzekerheid over het uiteindelijke resultaat dat het schilderij zal moeten worden.
Steeds weer vragen stellen is de natuurlijke houding van de wetenschapper. Het is niet verwonderlijk dat Ronald Zuurmond aanvankelijk voor die wetenschappelijke wereld kiest en sociologie gaat studeren, om vervolgens naar de Academie te gaan en zijn roeping te volgen schilder te willen zijn.
De denker die Zuurmond is, weet dan ook feilloos met de gestelde vragen en schilderkunstige problemen om te gaan. Een schilderij ontstaat bij hem al doende. En naar tevredenheid of niet. Wanneer dan na lange overweging niet het schilderij ontstaat waarvoor hij het idee in zijn hoofd had, gaat hij rigoureus te werk. Hij schildert het niet over, noch schraapt hij de verf weer van het doek. Het motief op het doek dat hem wél bevalt knipt hij eruit, letterlijk. Vervolgens zal dit uitgeknipte stuk linnen een nieuw leven beginnen op een nieuw schilderij. Geen destructie, maar constructie van een nieuw schilderij.
Op deze wijze ontstaan ook de tekeningen, of eigenlijk collages. Van uitgeknipt restmateriaal beschilderd linnen ontstaan wonderlijke en wonderschone tekeningen. Zelfs in het patroon van knippen herken je de eigen en authentieke beeldtaal van de kunstenaar, zoals die ook ogenblikkelijk herkenbaar is in de fenomenale 'papiercoupés' van Matisse. Weliswaar is de ontstaanswijze een andere, maar zoals voor de oude Matisse zijn fysieke onvermogen om nog te schilderen geenszins een artistieke belemmering vormde, zo zet Zuurmond zijn twijfel om in artistieke trefzekerheid.
Elk schilderij, elke tekening of collage komt bij Ronald Zuurmond pas tot stand nadat alle twijfel is opgeheven, van iedere onzekerheid is ontdaan en hij op zijn eigen vragen een overtuigend antwoord heeft gegeven.
Paul van Rosmalen
